Pendokumentasian biografi perawi dilakukan secara giat sejak kurun ketiga Hijrah. Antara kitab yang merekodkannya ialah at-Tabaqat al-Kubra oleh Ibn Saad (wafat 230H), Ma'rifat ar-Rijal oleh Ibn Ma'in (wafat 233H), at-Tarikh al-Kabir oleh al-Bukhari (wafat 256H) mengandungi hampir 40,000 biografi, al-Jarh wa at-Taadil oleh Ibn Abi Hatim (wafat 327H) mengandungi 18,050 biografi dan Siyar al-A'lam an-Nubala' oleh al-Zahabi (wafat 748H) mengandungi 6,895 biografi.
Ulama hadis turut membahagikan perawi hadis kepada dua golongan iaitu perawi yang dipercayai (thiqat) dan perawi yang daif (dhu'afa').
Antara karya khusus berkaitan perawi yang dipercayai (thiqat) ialah Tarikh at-Thiqat (wafat 261H) oleh al-'Ijli mengandungi 2,116 biografi, at-Thiqat oleh Ibn Hibban (wafat 354H) mengandungi 16,008 biografi, Tarikh Asma' at-Thiqat oleh Ibn Syahin (wafat 385H) dan Tazkirah al-Huffaz oleh al-Zahabi (wafat 748H) mengandungi 1,212 biografi.
Antara karya khusus berkaitan perawi yang daif (dhu'afa') pula ialah ad-Dhu'afa' al-Kabir oleh al-Bukhari (wafat 256H), ad-Dhu'afa' wa al-Matrukin oleh Abu Zur'ah (wafat 264H), ad-Dhu'afa' wa al-Matrukin oleh al-Nasa'i (wafat 303H), ad-Dhu'afa' oleh al-'Uqaili (wafat 322H) mengandungi 2,101 biografi, al-Majruhin oleh Ibn Hibban (wafat 354H) mengandungi 1,284 biografi, al-Kamil fi Dhu'afa' ar-Rijal oleh Ibn 'Adi (wafat 365H) mengandungi 2,206 biografi, Mizan al-I'tidal oleh al-Zahabi (wafat 748H) mengandungi 11,053 biografi dan Lisan al-Mizan oleh Ibn Hajar (wafat 852H) mengandungi 14,343 biografi.
Oleh kerana al-Kutub as-Sittah (enam kitab hadis induk) iaitu Sahih al-Bukhari, Sahih Muslim, Sunan Abi Dawud, Sunan at-Tirmizi, Sunan an-Nasaie dan Sunan Ibn Majah adalah kitab rujukan hadis yang penting dalam perundangan Islam maka semua perawi kitab ini dihimpunkan dalam karya khusus yang disusun pula nama mereka mengikut huruf abjad.
Antara rujukan penting baginya ialah kitab Tahzib al-Kamal oleh al-Mizzi (wafat 742H) dan kemudian dikemas kini oleh Ibn Hajar (wafat 852H) dalam Tahzib at-Tahzib, mengandungi 8,937 biografi.
Terdapat pelbagai karya disusun mengenai biografi perawi hadis. Semua rujukan ini membina suatu disiplin ilmu yang sangat penting dalam pengajian hadis, iaitu ilmu rijal al-hadis (perawi hadis) manakala semua pengarang kitab yang disebutkan adalah tokoh penting dalam perbahasan ilmu ini.
Selain kreativiti penyusunan, semua rujukan ini menunjukkan betapa ulama hadis menyumbangkan satu jasa yang cukup besar dalam mengkhidmati hadis Nabi SAW.
Matlamat mereka adalah supaya hadis terus terpelihara daripada diganggu gugat oleh sebarang unsur yang boleh merosakkannya.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan